Aanleg
Op 30 juli 1863 om 15.00 uur is het een drukte van belang in het gemeentehuis in Bergum. De bezwarencommissie inzake aanleg van de spoorweg van Leeuwarden naar Groningen houdt er zitting. Achtereenvolgens verschijnen 10 inwoners uit de gemeente voor de Commissie: 5 uit Tietjerk, 4 uit Hardegarijp en 1 uit Rijperkerk. Ze zijn bij de commissie echter aan het verkeerde adres. Ze hebben geen van allen bezwaar tegen de spoorweg, ze willen alleen het recht van overreed behouden en enkele andere zaken geregeld zien. De Commissie vindt dat daar later maar een oplossing voor moet worden gezocht, desnoods in de vorm van een schadevergoeding.
In rood de onteigende percelen ten behoeve van de aanleg van de spoorlijn Leeuwarden-Groningen. Niet alle percelen konden op de kaart worden teruggevonden. In roze de provinciale weg N355.
Op 22 september 1863 wordt door Zijne Majesteit Koning Willem III bij besluit vastgesteld dat de percelen grond, benodigd voor de aanleg van de spoorlijn, worden onteigend. Blijkbaar heeft de eerder gevoerde inspraakprocedure geen invloed gehad, want de onteigening vindt plaats “zoals aangeduid in het plan dat ter inzage heeft gelegen”. In Tietjerksteradeel betreft het 77 te onteigenen percelen.
De spoorweg wordt aanbesteed op 29 december 1863. Het hele werk wordt aangenomen voor het bedrag van f 1.780.000,- (in 2017: € 19 miljoen). Op 25 maart 1864 keurt de Minister van Binnenlandse Zaken het ontwerp van het halte-emplacement van Hardegarijp goed. Jan Willem Witsen Elias (1828-1889), van de Staatsspoorwegen, vraagt daarna per brief d.d. 10 april 1864 of de gemeente Tietjerksteradeel bereid is tot het bestraten van een toegangsweg vanaf de Straatweg naar Groningen naar de halte. In de brief staat dat de halte wordt geplaatst tussen het snijpunt van de spoorweg met de Straatweg naar Groningen (nu Rijksstraatweg) en het punt waar het voetpad naar Rijperkerk de lijn kruist (Stationsweg/Slachtedijk).
De te bestraten weg bij het station van Hardegarijp.
Stationsgebouw Veenwouden.
Stationsgebouw Hardegarijp
Wat is er allemaal gebeurd in 1864 met betrekking tot de spoorweg van Leeuwarden naar Groningen: Tegen 58 eigenaren is in Friesland een proces gevoerd tot onteigening van gronden. Over een afstand van 43.600 meter is de aardebaan in bewerking. Daarvan is slechts 3.110 meter geheel afgewerkt. Van de 18 te bouwen vaste bruggen zijn er 11 helemaal klaar. Aan de draaibruggen wordt nog druk gewerkt. De ijzeren bovenbouw (de feitelijke brug) is nog nergens geïnstalleerd. Voor de brug over de Grijpskerkervaart ligt de ijzeren brug bij de werkplaats klaar voor transport.
Het stationsgebouw te Veenwouden is, op het behang- en schilderwerk na, klaar. Van het haltegebouw te Hardegarijp zijn de muren tot de hoogte van het plint opgetrokken.
Op 14 juli 1865 is het spoor in de gemeente Tietjerksteradeel grotendeels gelegd. Stand van zaken op 1 juli 1865 met betrekking tot de werkzaamheden: Er wordt gewerkt aan 50.000 meter van de aardebaan. De onteigeningsprocedures zijn vrijwel allen doorlopen. Aan de bruggen wordt nog steeds gewerkt. Er zijn 16 vaste bruggen klaar, aan de rest wordt nog gewerkt. Het station van Veenwouden is klaar.
Het haltegebouw te Hardegarijp is onder de kap gebracht en het privaatgebouw voor de helft voltooid.
Medio oktober 1865 is de spoorweg van Leeuwarden tot Veenwouden helemaal klaar. Men denkt dat de hele lijn (van Leeuwarden naar Groningen) klaar is in april 1866. De Kamer van Koophandel en Fabrieken vraagt daarom aan de Minister of het deel van de spoorweg dat klaar is, alvast in gebruik kan worden genomen. Het verzoek wordt afgewezen.
De opening van de lijn vindt op 30 mei 1866 plaats. De start van de feestelijkheden is in de stad Groningen. Om 9.00 uur vindt de ontvangst plaats van de genodigden in het Beursgebouw. Hieronder bevinden zich Jhr. Van Panhuys (Rijkscommissaris toezicht der spoorwegen), dr. Agnites Vrolik, (president-directeur van de Maatschappij tot Exploitatie van spoorwegen). Vandaar uit gaat het in optocht naar het station, waarom 10.00 uur de feesttrein naar Leeuwarden vertrekt. De locomotief is feestelijk versierd met nationale vlaggen en de wapens van de steden Groningen en Leeuwarden.
dr. Agnites Vrolik.
Leeuwarden is mooi versierd en in de Prinsentuin en bij het gemeentehuis spelen muziekkorpsen. Ook het carillon in de Nieuwe Toren strooit zijn klanken uit over de stad. In het gemeentehuis wordt een dejeuner (lunch) aan 150 personen aangeboden. Om 15.30 uur vertrekt de feesttrein weer naar Groningen.
De spoorweg is een enorme verbetering voor de infrastructuur in het Noorden van Nederland. Normaal doet men er 10 uren over om in een vervelende diligence van Groningen naar Harlingen te komen, nu kan dit binnen 3 uren.
De dienstregeling in 1866 laat zien dat er vijf treinen per dag van Leeuwarden naar Groningen (v.v.) rijden. In Tietjerksteradeel is Hardegarijp dan de enige halteplaats.
Dienstregeling spoorlijn Harlingen-Groningen na ingebruikname van het traject Leeuwarden-Groningen.
Maak jouw eigen website met JouwWeb